دانلود کلیپ: اشتباه رایج در مورد عناصر اربعه (دکتر حامد آرضایی)

دانلود کلیپ:

اشتباه رایج در مورد

عـنـاصـر اربـعــه


سخنران: دکتر حامد آرضایی
(عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق علیه السلام)
(محقق طبیعیات فلسفه و طب سنتی)
.


دوره آشنایی با علوم در دوران تمدن اسلامی
28 فروردین 1392

 

زمان: 5 دقیقه

 

دانلود فیلم

 

دانلود صوت

پ.ن: یکی از مسائلی که غالب افراد در مورد آن دچار سوء برداشت هستند، بحث ارکان (عناصر) اربعه است. منظور از «آب، هوا،آتش و خاک» در بحث ارکان اربعه، آنچه امروز در ادبیات رایج بکار می رود نیست، بلکه این الفاظ در حوزه طبیعیات قدیم به عناصر بسیطی اطلاق می شده است که تمام مرکبات از آن ایجاد شده اند. لذا مثلاً منظور از «آتش» در این حوزه، آتش عنصری است و نه آتشی که امروزه می شناسیم. این تشابه لفظی، وقتی با عدم آشنایی با ادبیات علمی قدیم همراه می شود قضاوت های ناصحیحی را منجر می گردد که نمونه مشهور آن این ادعا است که: " مردم قدیم عقیده داشتند که هر چیزی بر روی زمین از چهار ماده ی ساده یعنی هوا، آب، آتش وخاک تشکیل شده ... ولی امروز ما می دانیم که دانشمندان موفق به کشف وتولید 109 عنصر شد ه اند." در این قضاوت مشهور اما اشتباه، دو ایراد اساسی وجود دارد. یکی آنکه آب و آتش و خاک و هوا را به معنای رایج آن و نه معنای عنصری آن در نظر گرفته اند و دیگر آنکه معنای عنصر را به اشتباه به المان های جدول تناوبی (مندلیف) تعمیم داده اند، در حالی که بر اساس تعریفی که قدما از «عنصر» ارائه داده اند، المان های جدول مندلیف «عنصر» نیستند چون بساطتی ندارند. اینجا اهل دقت متوجه می شوند که عدم توجه به معنا و مفهوم واقعی الفاظ و عدم رویکرد اجتهادی به مبانی طب سنتی باعث چه قضاوت های ناصحیحی خواهد شد.